ตะโก

ไม้ยืนต้น สูงประมาณ 8 - 15 ม. ไม่ผลัดใบ เจริญเติบโตได้ดีในดินทุกชนิด ต้องการแสงแดดเต็มที่ตลอดทั้งวัน มีความทนทานต่อสภาพแห้งแล้งได้ดี เปลือกต้นสีดำแตกเป็นสะเก็ดหนา ใบเดี่ยว การเกาะติดของใบบนกิ่งแบบเรียงสลับ แผ่นใบรูปไข่หรือรูปสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน ปลายแหลม โคนมน ดอกมีกลิ่นหอมเกิดที่ซอกใบ ขนาดประมาณ 0.8x1.0 ซม. สีขาวนวลหรือสีเหลืองอ่อนรูปคนโฑ ส่วนปลายแยกออกเป็นกลีบ 4 กลีบ กลีบเลี้ยงสีเขียวขนาดใหญ่ ปลายแยกเป็น 4 กลีบ ผลกลม กลมแป้น และรูปไข่ ผลแก่สีเหลืองส้มผิวเกลี้ยงเป็นมันขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 3 ซม. เมล็ดสีน้ำตาลดำแข็งทรงรี ขนาดประมาณ 1.5 ซม. 1 ผลมี 4 เมล็ด

สรรพคุณด้านสมุนไพร:

	ผล รสฝาดหวาน แก้ท้องร่วง แก้ตกเลือด แก้มวนท้อง ขับพยาธิ แก้กะษัย แก้ฝี และแผลเน่าเปื่อย
	เปลือกผล รสฝาด เผาเป็นถ่านรสเย็น ขับระดูขาว และขับปัสสาวะ
	เปลือกต้นและเนื้อไม้ รสเฝื่อนฝาดขม บำรุงธาตุ ช่วยย่อยอาหาร แก้มุตกิด ระดูขาว แก้รำมะนาด ปวดฟัน และเป็นยาอายุวัฒนะ

เอกสารอ้างอิง:

1.	ส่วนพฤกษศาสตร์ป่าไม้. ชื่อพรรณไม้แห่งประเทศไทย เต็ม สมิตินันทน์ ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2544. ส่วนพฤกษศาสตร์ป่าไม้ สำนักวิชาการป่าไม้ กรมป่าไม้ พิมพ์ครั้งที่ 2 (ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม). พิมพ์ที่ บริษัทประชาชน จำกัด. 2544.

รวบรวมโดย:

ไพร มัทธวรัตน์
หน่วยอนุรักษ์และใช้ประโยชน์พืชพรรณ ศูนย์ปฏิบัติการวิจัยและเรือนปลูกพืชทดลอง
คณะเกษตร กำแพงแสน มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน จ.นครปฐม