ศูนย์ปฏิบัติการวิจัยและเรือนปลูกพืชทดลอง
Central Laboratory and Greenhouse Complex
ทรัพยากรพืชพรรณฯ
 
หญ้าใต้ใบ
 
หญ้าใต้ใบ
ชื่ออื่นๆ: มะขามป้อมดิน ไฟเดือนห้า หมากไข่หลัง
ชื่อสามัญ: Chamber bitter
ชื่อวิทยาศาสตร์: Phyllanthus urinaria L.
วงศ์: EUPHORBIACEAE
ลักษณะพฤษศาสตร์: ไม้ล้มลุก สูง 10 - 80 ซม. ใบเป็นใบประกอบแบบขนนกชั้นเดียวปลายคี่ มีใบย่อย 21 - 33 ใบ ใบย่อยรูปขอบขนาน ปลายใบแหลมมีติ่งหนามเล็กๆ โคนใบมน ขนาดประมาณ 0.5X1.0 ซม. ก้านใบสั้นมากและมีหูใบสีน้ำตาลอ่อนรูปสามเหลี่ยมปลายแหลมเกาะติด 2 อัน ดอกแยกเพศ เพศเมียมักอยู่ส่วนโคน เพศผู้มักอยู่ส่วนปลายก้านใบ ดอกขนาดเล็กสีขาว เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1 ซม. ผลทรงกลมขนาดประมาณ 0.15 ซม. สีเขียวอมน้ำตาลอ่อนผิวย่นเป็นตุ่ม เกาะติดอยู่ที่ใต้โคนใบย่อย เมื่อแก่จะแตกเป็น 6 พู แต่ละพูจะมี 1 เมล็ด เมล็ดสีน้ำตาลรูปเสี้ยว 1/6 ของทรงกลม ขนาดประมาณ 0.1 ซม. ผิวย่นเป็นเส้นลายตามขวางทั้งเมล็ด
สรรพคุณด้านสมุนไพร:
ทั้งต้น แก้ไข้ทุกชนิด รักษาริดสีดวงทวาร กามโรค ปวดท้องดีซ่าน ท้องเสีย และบิด และ ลดความดันโลหิต
ใบอ่อน แก้ไอสำหรับเด็ก
เอกสารอ้างอิง:
1. ผศ. รุ่งระวี เต็มศิริฤกษ์กุล.  สมุนไพรสวนสิรีรุกขชาติ.  คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล.  บริษัท บุญรอด บริวเวอรี จำกัด จัดพิมพ์.  พิมพ์ที่ อมรินทร์พริ้นติ้งกรุฟ จำกัด.  2535.
2. ส่วนพฤกษศาสตร์ป่าไม้.  ชื่อพรรณไม้แห่งประเทศไทย เต็ม สมิตินันทน์ ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2544.  ส่วนพฤกษศาสตร์ป่าไม้ สำนักวิชาการป่าไม้ กรมป่าไม้ พิมพ์ครั้งที่ 2 (ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม).  พิมพ์ที่ บริษัทประชาชน จำกัด.  2544.
รวบรวมโดย: ไพร มัทธวรัตน์
หน่วยอนุรักษ์และใช้ประโยชน์พืชพรรณ ศูนย์ปฏิบัติการวิจัยและเรือนปลูกพืชทดลอง
คณะเกษตร กำแพงแสน มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน จ.นครปฐม