|
|
| ข่อยด่าน |
| ชื่ออื่นๆ: |
พุดป่า (กาญจนบุรี) พุดผา (ประจวบคีรีขันธ์ ราชบุรี) |
| ชื่อวิทยาศาสตร์: |
Gardenia collinsac Craib. |
| วงศ์: |
RUBIACEAE |
| ถิ่นกำเนิด: |
ประเทศไทย |
| ลักษณะทั่วไป: |
เป็นไม้พุ่มขนาดกลาง แตกกิ่งก้านสาขามากและตั้งฉากกับลำต้น ไม่มีรูปทรงที่แน่นอน |
| ฤดูการออกดอก: |
ที่สวนไม้หอมฯ ออกดอกในช่วงเดือน ธ.ค. – ก.พ. |
| เวลาที่ดอกหอม: |
หอมอ่อนตลอดวัน |
| การขยายพันธุ์: |
 |
ในสภาพธรรมชาติขยายพันธุ์โดยเมล็ด ที่สวนไม้หอมได้ทำการทดลองขยายพันธุ์โดยวิธีการตอน พบว่าสามารถออกรากได้แต่ต้องใช้เวลานานกว่า 2 เดือนและต้องใช้เทคนิคเฉพาะพอสมควร |
|
| ข้อดีของพันธุ์ไม้: |
|
ทนทานต่อสภาพแวดล้อมที่ไม่เหมาะสมได้ดีมาก |
|
เจริญเติบโตเร็ว ภายในเวลา 2 ปี สูง 3 ม. (ที่สวนไม้หอมของศูนย์ปฏิบัติการวิจัยฯ) ในสภาพควบคุมน้ำและดินดีกว่าที่พบในธรรมชาติ |
|
สามารถปลูกเป็นพันธุ์ไม้เพื่อใช้ในหลายจุดประสงค์ เช่น เพื่อเป็นบอนไซหรือไม้แคระ ไม้ดัด หรือไม้ดอกหอม ปลูกประดับสวน และสนามได้ดี |
|
| ข้อแนะนำ: |
|
ปัจจุบันมีการขุดล้อมออกจากป่ามาจำหน่ายบ้างแล้ว จึงไม่ควรซื้อข่อยด่านที่ได้จากการบอน (ขุดล้อม) เพราะเท่ากับว่าเราส่งเสริมการลักลอบการขุดต้นไม้จากธรรมชาติ |
|
ในช่วงฤดูร้อนอาจพบอาการใบเหลืองบ้าง แต่ไม่ต้องตกใจ เพราะเป็นสภาวะที่พบโดยทั่วไปของพันธุ์ไม้ที่มีการทิ้งใบเพื่อความอยู่รอดของพันธุ์ไม้ทนแล้งทั่วไป |
|
หากต้องการรูปทรงที่สวยงาม ควรมีการตัดแต่งอย่างสม่ำเสมอ |
|
| ข้อมูลอื่นๆ: |
|
มีการศึกษาวิจัยทางเคมี โดย ผศ. ประภาพร ชนยุทธ คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง พบว่า ส่วนใบและกิ่งของต้น พบสารจำพวกไซโคลอาร์เทนไตรเทอร์พีนที่เป็นที่รู้จัก 2 ชนิดและได้มีการนำเอาสารประกอบทั้งหมดไปทดสอบฤทธิ์ในการยับยั้งการเกิด Oxidation พบว่าสารประกอบ แสดงผลการต้านการเกิดออกซิเดชั่นที่ค่าความเข้มข้น 50 ppm และ 500 ppm |
|
ราก ต้มดื่มถอนพิษเบื่อเห็ดเบื่อเมา ถอนพิษผิดสำแดง |
|
| เอกสารอ้างอิง: |
|
| รวบรวมโดย: |
นพพล เกตุประสาท
หน่วยอนุรักษ์และใช้ประโยชน์พืชพรรณ ศูนย์ปฏิบัติการวิจัยและเรือนปลูกพืชทดลอง
คณะเกษตร กำแพงแสน มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน จ.นครปฐม |
|
