ศูนย์ปฏิบัติการวิจัยและเรือนปลูกพืชทดลอง
Central Laboratory and Greenhouse Complex
ทรัพยากรพืชพรรณฯ
 
ข้าวหลามดง
 
ข้าวหลามดง
ชื่ออื่นๆ: จำปีหิน (ชุมพร) นมงัว (ปราจีนบุรี) ปอขี้แฮด (เชียงใหม่)
ชื่อวิทยาศาสตร์: Goniothalamus laoticus (Finet & Gagnep.) Ban
วงศ์: ANNONACEAE
ถิ่นกำเนิด: ประเทศไทย
ลักษณะทั่วไป: ไม้พุ่มขนาดเล็ก ทรงพุ่มกลม โปร่ง
ฤดูการออกดอก: เดือน เม.ย. - ก.ค.
เวลาที่ดอกหอม: ตอนเย็นถึงเช้าของอีกวัน พันธุ์ไม้ชนิดนี้จะส่งกลิ่นหอมตอนช่วงที่ดอกใกล้จะโรยแล้วเท่านั้น (ช่วงที่ดอกมีสีเหลืองอมส้ม) ช่วงที่ดอกออกใหม่ๆ ไม่ส่งกลิ่นหอม
การขยายพันธุ์:
เพาะเมล็ด ต้องใช้เวลานาน 2 - 3 เดือน เพราะว่าเปลือกเมล็ดแข็ง
ข้อดีของพันธุ์ไม้:
ช่วงการออกดอก (ดอกทยอยบาน) นานเป็นเดือนๆ
ใช้พื้นที่ปลูกไม่มาก ประมาณ 2 x 2 ม. ก็เพียงพอ
ปลูกแทรกระหว่างไม้ใหญ่ๆ ได้ดีต้นหนึ่ง
ข้อแนะนำ:
ควรปลูกในพื้นที่มีแดดรำไร และต้องดูแลเป็นพิเศษในปีแรก ที่สวนไม้หอมพบว่า การปลูกในพื้นที่มีแดดรำไร มีการติดเมล็ด
ข้อมูลอื่นๆ:
เป็นพันธุ์ไม้หอมที่โตช้า การขยายพันธุ์ช้า ดังนั้นจำนวนต้นที่แนะนำคือ ตามจำนวนที่ต้องการปลูกจริง
เป็นพันธุ์ไม้ที่ราคาค่อนข้างแพงตลอดเวลา ไม่เหมือนไม้ชนิดอื่นๆ
พันธุ์ไม้ในวงศ์ ANNONACEAE หลายชนิดจะหอมตอนช่วงที่ดอกใกล้จะร่วงโรย ควรดมกลิ่นหอมให้ถูกช่วงด้วย
หมายเหตุ:
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ลำต้น ไม้ต้นขนาดเล็ก สูง 4-8 ม. เรือนยอดเป็นพุ่มโปร่ง เปลือกหนาสีเทาอมดำ
ใบ ใบเดี่ยว เรียงสลับสองข้างกิ่งในระนาบเดียวกัน แผ่นใบรูปขอบขนานแกมรูปไข่กลับ ปลายเรียวแหลม โคนใบสอบ ใบด้านบนสีเขียวเข้มเป็นมัน ด้านล่างสีอ่อนกว่า ก้านใบยาว
ดอก ดอกเดี่ยวหรืออกเป็นกระจุก 2-5 ดอก ตามลำต้น กิ่งและตามง่ามใบ ก้านดอกยาว กลีบดอกยาวสีเหลืองนวลถึงสีชมพู
ผล ผล สีเขียวอมเหลือง ออกเป็นกลุ่ม 6-12 ผล รูปกลมรี หรือทรงกระบอก ไม่มีก้าน
เอกสารอ้างอิง:
1. ปิยะ เฉลิมกลิ่น.  หอมกลิ่นดอกไม้เมืองไทย.  บริษัท จิรวัฒน์ เอ็กซ์เพรส จำกัด.  2546 กรุงเทพฯ 336 หน้า (40)
2. BGO Plant Database, The Botanical Garden Organization, Ministry of Environment and Natural Resources, Thailand
3. Tem Samitinand.  Thai Plant Names.  Revised Edition 2001.  810 p. (260)
รวบรวมโดย: นพพล เกตุประสาท
หน่วยอนุรักษ์และใช้ประโยชน์พืชพรรณ ศูนย์ปฏิบัติการวิจัยและเรือนปลูกพืชทดลอง
คณะเกษตร กำแพงแสน มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน จ.นครปฐม