ศูนย์ปฏิบัติการวิจัยและเรือนปลูกพืชทดลอง
Central Laboratory and Greenhouse Complex
ทรัพยากรพืชพรรณฯ
 
กล้วยอ้ายพอน
 
กล้วยอ้ายพอน
ชื่ออื่นๆ: บัวบก (ชลบุรี) กล้วยอ้ายพอน (จันทบุรี)
ชื่อสามัญ: Uvaria
ชื่อวิทยาศาสตร์: Uvaria lurida Hook.f. & Thomson
วงศ์: ANNONACEAE
ถิ่นกำเนิด: เอเซียตะวันออกเฉียงใต้
ลักษณะทั่วไป: เป็นไม้พุ่มรอเลื้อย รูปทรงไม่แน่นอนขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อม เมื่อลำต้นแก่จะมีเนื้อแข็ง สามารถพาดตามต้นไม้ไปได้ไกล กิ่งอ่อนมีขนสีน้ำตาลอมเหลือง กิ่งแก่ค่อนข้างเกลี้ยง
ฤดูการออกดอก: ช่วงฤดูฝน พ.ค. - ก.ย.
เวลาที่ดอกหอม: อยู่ในระหว่างการเก็บข้อมูล
การขยายพันธุ์:
การเพาะเมล็ด (ในสภาพธรรมชาติ) และการตอนทดสอบแล้วที่สวนไม้หอม
ข้อดีของพันธุ์ไม้:
สามารถปลูกได้ในที่มีแสงปานกลาง – แสงน้อย (สามารถปลูกระหว่างพันธุ์ไม้ขนาดใหญ่)
มีการเจริญเติบโตที่รวดเร็ว ในกรณีที่อยู่ใกล้พันธุ์ไม้ขนาดใหญ่จะสามารถเกาะลำต้นหรือกิ่งก้านสาขาของไม้ใหญ่ และเจริญเติบโตอย่างรวดเร็วเพื่อไปแตกกิ่งก้านสาขาบริเวณพุ่มยอดของพันธุ์ไม้ขนาดใหญ่ได้
ข้อแนะนำ:
เนื่องจากเป็นพันธุ์ไม้เลื้อยเนื้อแข็งโตเร็วมาก ในสวนที่มีพื้นที่จำกัดขอให้พิจารณาเป็นพิเศษเนื่องจากกว่าจะออกดอกให้ชม ต้องใช้พื้นที่มาก และจะไม่ค่อยออกดอกถ้ามีการตัดแต่งบ่อยครั้ง
ข้อมูลอื่นๆ:
การเลือกซื้อกล้วยในกลุ่มนี้ ควรซื้อจากแหล่งที่เชื่อถือได้หรือได้เห็นดอกแล้วเท่านั้น
หมายเหตุ:
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์: เป็นไม้พุ่มรอเลื้อยและมีเนื้อแข็งเมื่อมีอายุมากขึ้น สามารถพาดตามพุ่มไม้ไปได้ไกล กิ่งอ่อนมีขนสีน้ำตาลอมเหลือง กิ่งแก่ค่อนข้างเกลี้ยง ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปรีแกมรูปขอบขนาน กว้าง 3-8 ซม. ยาว 6-18 ซม. ปลายแหลม โคนมน ขอบเรียบ แผ่นใบด้านบนสีเขียวเข้มเป็นมัน ด้านล่างสีเขียวนวล อาจมีขนสีน้ำตาลอมเหลืองเป็นกลุ่มเล็กๆ ประปรายกระจายตามเส้นกลางใบ ก้านใบยาว 3-5 มม. ดอกออกเดี่ยวๆ ที่ปลายกิ่งและตามกิ่ง ตรงข้ามกับใบหรือเยื้องกับใบเล็กน้อย เมื่อบานเต็มที่เส้นผ่านศูนย์กลาง 4-7 ซม. มีกลิ่นหอมอ่อน ก้านดอกยาว 2-3 ซม. มีกลุ่มขนสีน้ำตาลอมเหลืองประปราย กลีบเลี้ยง 3 กลีบ โคนติดกัน ด้านนอกมีขน ด้านในเกลี้ยง กลีบดอกสีแดงสด เรียงสลับกัน 2 ชั้น ชั้นละ 3 กลีบ ขนาดเท่ากัน รูปไข่ค่อนข้างกว้าง ยาว 2-2.5 ซม. ปลายกลีบงอขึ้นเล็กน้อย กลีบด้านนอกมีขนคล้ายเกล็ดสีน้ำตาลอมเหลืองหนาแน่น ด้านในมีขนห่างๆ เกสรเพศผู้จำนวนมากอยู่ชิดกันแน่นเป็นพุ่มกลม เกสรเพศเมียจำนวนมาก เรียงชิดกันแน่นอยู่ตรงกลางดอก ผลเป็นผลกลุ่ม มีจำนวนมาก อยู่บนแกนตุ้มกลม ก้านช่อผลยาว 2.5-4 ซม. แต่ละผลรูปทรงกระบอกสั้นๆ ยาว 2.4-4 ซม. ก้านผลยาว 6-8 ซม. มี 3-6 เมล็ด
เอกสารอ้างอิง:
1. TEM SAMITINAND.  THAI PLANT NAMES.  Revised Edition 2001.  810 p.
2. http://www.rspg.or.th/plants_data/plantdat/annonace/ulurid_2.htm
3. http://toptropicals.com/cgi-bin/garden_catalog/cat.cgi?uid=Uvaria_lurida
รวบรวมโดย: นพพล เกตุประสาท
หน่วยอนุรักษ์และใช้ประโยชน์พืชพรรณ ศูนย์ปฏิบัติการวิจัยและเรือนปลูกพืชทดลอง
คณะเกษตร กำแพงแสน มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน จ.นครปฐม