ศูนย์ปฏิบัติการวิจัยและเรือนปลูกพืชทดลอง
Central Laboratory and Greenhouse Complex
ทรัพยากรพืชพรรณฯ
 
กาบหอยแครง กาบหอยแครง
 
กาบหอยแครง
ชื่ออื่นๆ: ว่านกาบหอย ว่านหอยแครง
ชื่อสามัญ: Boat lily, Moses-In-The-Boat , Rheo, Oyster plant
ชื่อวิทยาศาสตร์: Tradescantia spathacea Stearn, Rhoeo spathacea, Tradescantia discolor
วงศ์: COMMELINACEAE
ถิ่นกำเนิด: คิวบา  เม็กซิโก  อเมริกากลาง
ลักษณะทั่วไป: ไม้ล้มลุก ทรงพุ่มเตี้ย แตกกอแน่นบริเวณโคนต้น พันธุ์แคระสูงจากพื้นดินไม่เกิน 20 - 30 ซม. และพันธุ์ปกติ สูงไม่เกิน 50 - 70 ซม.
ฤดูการออกดอก: ตลอดปี (พันธุ์ปกติ) ส่วนพันธุ์แคระยังไม่พบการออกดอก
การขยายพันธุ์: การปักชำในพื้นที่ปลูกในฤดูฝน ปักชำในถุงเพาะชำในโรงเรือนนอกฤดูฝน
ข้อดีของพันธุ์ไม้:
เป็นพันธุ์ไม้ล้มลุกที่ปลูกได้นานหลายปี
ไม่ต้องดูแลรักษามาก ใบไม่ค่อยร่วง
ใช้ในการประดับสวน สนาม และโคนต้นไม้ขนาดใหญ่ที่มีแดดส่องถึงบ้างได้ดี
ข้อแนะนำ:
กาบหอยแครงเป็นพันธุ์ไม้ที่ปลูกได้ดีในพื้นที่ที่มีแดดส่องถึงครึ่งวัน การปลูกกาบหอยแครงในพื้นที่ที่มีแดดส่องถึงเต็มวันสามารถทำได้ แต่ความเข้มของสีใบจะลดลง
ระยะปลูกที่ใช้ในการประดับและตกแต่ง พันธุ์แคระระยะ 10X10 นิ้ว  พันธุ์ปกติ 16X16 นิ้ว
ข้อมูลอื่นๆ:
กาบหอยแครงมี 2 ชนิด พันธุ์ปกติ และพันธุ์แคระ
กาบหอยแครงเป็นพรรณไม้เอนกประสงค์
- ใช้ใบสด หรือตากแห้งเก็บไว้ใช้ และดอก เมื่อเก็บดอกที่โตเต็มที่แล้วตากแห้ง หรืออบด้วยไอน้ำ 10 นาที แล้วจึงนำไปตากแห้ง เก็บเอาไว้ใช้

สรรพคุณ
ใบ แก้ร้อนใน กระหายน้ำ แก้ไอ อาเจียนเป็นโลหิต แก้ฟกช้ำภายในเนื่องจากพลัดตกจากที่สูงหรือหกล้มฟาดถูกของแข็ง แก้บิด ถ่ายเป็นเลือด แก้ปัสสาวะเป็นเลือด
ดอก รสชุ่มเย็น ต้มกับเนื้อหมูรับประทาน ใช้ขับเสมหะ แก้ไอแห้งๆ แก้อาเจียนเป็นโลหิตเลือดกำเดาออก ห้ามเลือด แก้ปัสสาวะเป็นเลือด แก้ไอเป็นเลือด แก้บิด ถ่ายเป็นเลือด

วิธีและปริมาณที่ใช้
ใบ  ใช้ต้มน้ำดื่ม ครั้งละ 15- 30 กรัม ใช้ภายนอก โดยการตำพอก
ดอก  ใช้ดอกแห้งหนัก 10- 15 กรัม หรือ ดอกสด หนัก 30 - 60 กรัม ต้มน้ำดื่ม

ตำรับยา
ใช้ใบสด 3 ใบ ต้มน้ำผสมกับน้ำตาลกรวดเล็กน้อยดื่ม แก้ไอ ร้อนใน กระหายน้ำ แก้อาเจียนเป็นโลหิต แก้ฟกช้ำภายใน เนื่องจากพลัดตกจากที่สูง หรือหกล้มฟาดถูกของแข็ง
ใช้ดอกแห้ง 20 - 30 ดอก ต้มน้ำดื่ม แก้หวัด ไอ มีเสมหะปนเลือด เลือดกำเดาออก บิดจากแบคทีเรีย

น้ำว่านกาบหอยแครง
ส่วนผสม  1. ใบว่านกาบหอย 5-15 ใบ   2. น้ำสะอาด 2 1/2 ถ้วย   3. น้ำตาลทราย 1/3 ถ้วย
วิธีทำ
1. ใบว่านกาบหอยแครงสด ล้างน้ำให้สะอาด แช่ ด่างทับทิม 10 - 20 นาที
2. หั่นตามขวางให้ เป็นชิ้นเล็กๆ ใส่ลงในหม้อน้ำเดือด ต้มให้เดือด 3 - 7 นาที
3. เติมน้ำตาลทราย พอหวาน กรองเอากากออก จะได้น้ำว่านกาบ หอยแครง สีชมพูอ่อน กรองใส่ขวดนึ่ง 20 - 30 นาที เย็นแล้วเก็บใส่ตู้เย็น ดื่มได้หลายวัน
เอกสารอ้างอิง:
1. Plant for Landscape Architectural uses in Thailand I
รวบรวมโดย: นพพล เกตุประสาท
หน่วยอนุรักษ์และใช้ประโยชน์พืชพรรณ ศูนย์ปฏิบัติการวิจัยและเรือนปลูกพืชทดลอง
คณะเกษตร กำแพงแสน มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน จ.นครปฐม